Angkatan
Sasterawan 50 atau lebih dikenali sebagai ASAS 50 ditubuhkan sekitar tahun
1950. Gerakan ini melibatkan beberapa tokoh hebat seperti Usman Awang, Keris
Mas, Asraf, Hamzah Hussain. Rentetan perdebatan topik yang hangat sekitar tahun
1950-1960 iaitu Seni untuk Seni dan Seni untuk Masyarakat, gerakan ini berpecah
kepada dua disebabkan ketidaksefahaman antara penulis-penulis yang terlibat
dalam gerakan tersebut yang berfahaman bahawa seni untuk seni dan seni untuk
masyarakat.
Seni untuk seni
difahamkan oleh Hamzah Hussain adalah untuk kepuasan penulis sendiri dalam
mencipta karya yang berunsurkan nilai-nilai estetik. Dalam jurnal yang membahas
fahaman Hamzah Hussein berkaitan Seni untuk Seni oleh Tg. Intan Marlina, 'Seni
untuk Seni' tidak mementingkan langsung soal tujuan dalam penulisan sastera
atau seni. Penulis cuma ingin mendapat "ketinggian keseronokan". lni
bererti mereka hanya mementingkan kepuasan sendiri dalam bidang seni dan sering
menitikberatkan soal estetika daripada soal memberi pengajaran kepada khalayak.
Hamzah mengemukakan beberapa persoalan yang menunjukkan bahawa beliau tidak
mengerti akan fahaman “seni untuk masyarakat” disebabkan beberapa orang yang
memberi pendapat bahawa orang Melayu perlu dibebaskan dari bersikap superstitious, dibebaskan daripada
fahaman sempit yang percaya kepada benda ghaib. Hamzah turut mengetengahkan
objektif seni untuk seni adalah berteraskan fahaman kemanusiaan sejagat,
kebebasan manusia dalam memilih kebaikan serta mengarah kepada fikiran yang
bertamadun.
“Saya mahu tahu 'masyarakat' bagaimana yang
dimaksudkan? Sama ada masyarakat beragama, masyarakat demokrasi, masyarakat
sosialis, atau masyarakat komunis? Ternyata desakan saya itu tidak dapat
dijawab tepat dan menyakinkan.”
Bagi pendapat
saya, “seni untuk masyarakat” mengikut definisi Asraf, mungkin beliau mempunyai
satu idea revolusi yang baik untuk masyarakat, beliau mahu masyarakat untuk
berfikir di luar kotak, secara kreatif dan kritis tanpa perlu ditakut-takutkan.
Perasaan takut itu menjadi tembok di sisi-sisi fikiran untuk berani menyuara
dan membantah, mengunci mulut setiap manusia dari meluahkan apa yang tersemat
dalam fikiran, beliau mahu masyarakat keluar daripada pengaruh tahanan feudal. Tetapi
mungkin pernyataan beliau begitu radikal dan sangat rumit untuk dibahaskan
secara neutral tetapi seni untuk masyarakat dari sisi yang positif dapat
membantu dan membangkitkan kesedaran daripada jiwa setiap rakyat untuk
membangunkan fikiran yang bertamadun.
Walaubagaimanapun,
konteks “Seni untuk Masyarakat” masih belum dapat diertikan dengan teori atau
idea-idea yang boleh mencapai kata sepakat kepada orang-orang yang setuju
terhadap “Seni untuk Seni”. Jika seni untuk masyarakat itu adalah untuk
menghapuskan sifat percaya kepada benda ghaib maka terma tersebut bersifat
atheism kerana secara terang-terang menolak fahaman orang-orang yang beragama
dan yang percaya adanya Tuhan sebagai pencipta. Hal ini kerana Islam percaya
kepada benda ghaib, percaya kepada kewujudan Syurga dan Neraka.
RUJUKAN:
